Klimaatverandering en energietransitie staan volop in de belangstelling. Volgens het klimaatakkoord moeten alle huizen in Nederland in 2050 van het gas af zijn. Deze energietransitie vraagt om een wijkgerichte aanpak en is een collectieve, transformatieve opgave met vele betrokken partijen. Dit vergt een intensieve lokale samenwerking: gemeenten maken nu wijkgerichte plannen om met lokale partijen de gebouwen in de wijk aardgasvrij te maken.
De succesvolle aanpak van de ene wijk blijkt echter zelden goed verplaatsbaar naar een andere wijk. Oorzaak: vaak wordt enkel gekeken naar overdracht van technische oplossingen terwijl die nooit los (be)staan van het co-creatie traject waar ze uit zijn voortgekomen. Doorgronden van de ontstaansgeschiedenis van een succesvolle Wijkgerichte Energietransitie (WET) is daarmee essentieel om lessen te kunnen overdragen. Daarvoor ontbreken nu veelal tijd en methoden. Gevolg: wijkprofessionals moeten het wiel steeds opnieuw uitvinden.
Het onderzoek ‘Leren van de Toekomst’ omvat een pilot voor het versterken van methoden voor co-creatie bij de WET op een wijze die bijdraagt aan de overdraagbaarheid van opgedane inzichten tussen wijken. Hiervoor wordt de methode future narrative tools gebruikt.
Met deze tool hebben onderzoekers van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, de Radboud Universiteit en De Haagse Hogeschool toekomstbeelden van lokale stakeholders verzameld en gesynchroniseerd, onderlinge verschillen in beeld gebracht, deze wederzijds toegankelijk gemaakt en aan overbrugging gewerkt. Daarmee wordt de WET als democratische in plaats van technocratische kwestie opgepakt. Door in twee verschillende wijken deze methode toe te passen in een stadslab, zijn er doorlopend lessen getrokken over uitwisseling en voor overdraagbaarheid.
Locaties
De pilot richtte zich op Mariahoeve (Den Haag) en Spijkerkwartier (Arnhem), waar vanuit Stadslabs met een sterke rol voor bewoners wordt gewerkt aan de WET. De beoogde opbrengst van de pilot was tweeledig:
- Systematische aanpak voor verbetering lokale co-creatie
- Analyse en reflectie op ingezette methode om tools te identificeren waarmee lessons learned overdraagbaar zijn tussen professionals in verschillende wijken. Deze tools zijn op deze website bijeengebracht in een toolbox, toegankelijk voor iedereen.
Betrokken organisaties
Dit onderzoeksproject dat een initiatief is van het lectoraat Public Governance (De Haagse Hogeschool), het associate lectoraat Capabilities in Zorg en Welzijn (Hogeschool Arnhem Nijmegen) en de Radboud Universiteit. Ook het kenniscentrum Mission Zero (De Haagse Hogeschool) is betrokken. Daarnaast wordt het consortium ge-cofinancieerd door de gemeente Den Haag en de gemeente Arnhem en door de adviesbureaus Overmorgen en CE Delft.
Het onderzoek was een KIEM-project, gefinancierd door Nationaal Regieorgaan Praktijkgericht Onderzoek SIA. Het project vond plaats van januari 2021 tot juni 2022.
Contact
Wilt u meer informatie over de tools, inzichten en andere informatie over het project en/of de methode? Neem dan contact op met een van de onderstaande contactpersonen:
Voor informatie over Arnhem:
Erik Jansen (Hogeschool van Arnhem en Nijmegen)
Voor informatie over Den Haag:
Christine Bleijenberg (De Haagse Hogeschool)
Voor informatie over de toekomstenmethode:
Sietske Veenman (Radboud Universiteit)
Platform Stad en Wijk 