Huizen van de wijk

Er komen in Nederland steeds meer laagdrempelige buurtvoorzieningen die gerund worden door zowel bewoners als professionals van gemeenten, welzijn- en zorginstellingen. Kleinschalige plekken in de buurt voor ontmoeting en interactie. Hoewel de invulling per locatie verschilt, lijken ze op elkaar in het samenkomen van verschillende partijen, behoeftes, activiteiten en gewoontes.

In deze zogenaamde ‘Huizen van de Wijk’ werken de partijen samen aan de programmering. Deze processen van ‘samensturing’ die nagestreefd worden verhouden zich nog niet goed tot de manier van optreden die overheid en organisaties vaak nog kenmerkt. Zo wordt tussen partijen vaak machtsongelijkheid ervaren. En door hun aard en posities hanteren de verschillende betrokken vaak verschillende logica’s, die niet altijd makkelijk bij elkaar aansluiten.

Stedenvergelijkend onderzoek
We weten vanuit literatuur veel over de factoren die bij deze vormen van samenwerking en gezamenlijke besluitvorming een rol spelen. Minder bekend is hoe die processen in de praktijk verlopen en hoe ze naar tevredenheid verbeterd zouden kunnen worden. Het lectoraat Culturele en Sociale Dynamiek (Hogeschool van Amsterdam) heeft daarom het initiatief genomen om naar ‘samensturing’ onderzoek te doen. Acht buurthuizen zullen worden onderzocht, in Amsterdam, Rotterdam en Den Haag. Partners zijn de lectoraten Dynamiek van de Stad (Hogeschool Inholland) en Grootstedelijke Ontwikkeling (Haagse Hogeschool). Alle lectoraten zijn bij het Platform Stad & Wijk aangesloten. Nationaal Regieorgaan Praktijkgericht Onderzoek SIA financiert dit onderzoek in het kader van de regeling RAAK-publiek.

Vragen
In het onderzoek staan de volgende vragen centraal:

• Praktijkvraag: Hoe komen we tot een vorm van samensturing waarmee het huis van de wijk goed kan functioneren naar het oordeel van de betrokkenen?
• Onderzoeksvraag: Hoe kunnen de direct en indirect betrokken actoren van een huis van de wijk of buurt gezamenlijk leerprocessen inrichten die het proces naar en van samensturing bevorderen?

En dat levert de volgende deelvragen op:

1. Welke overlegvormen, structuren, rollen en logica’s zien we?
2. Welke knelpunten en successen worden ervaren?
3. Wat zijn belemmerende en bevorderende factoren voor samensturing?
4. Hoe zijn die te vertalen naar een leerproces?
5. Welke duurzame aanpak kan daar uit voortkomen?
6. Wat is de weg van resultaten van samensturing naar de systeem context?
7. Wat zijn lessen voor andere praktijken van samensturing?

Planning
In 2019 en 2020 zijn acht casestudies onderzocht. Op donderdag 20 mei 2021 worden de uitkomsten van dit onderzoek tijdens een digitaal eindcongres gepresenteerd met daarbij diverse gastsprekers, interviews, creatieve intermezzo’s en tafelgesprekken. U kunt zich hier nu voor inschrijven.

Column
“Er zijn weinig plekken die kunnen aanvoelen als publiek interieur. Dit is wel het geval bij buurthuizen en soortgelijke laagdrempelige ontmoetingsplekken. Het zijn de extra huiskamers die we delen met elkaar. Waar je binnenloopt wanneer je wilt, een krantje leest, koffie drinkt, een praatje maakt en activiteiten, hulp en ondersteuning toegankelijk zijn“, aldus David ter Avest (lectoraat Dynamiek van de Stad, hogeschool Inholland) in zijn column ‘Ontmoetingsplekken zonder handleiding .

Contactpersonen
Mike de Kreek, onderzoeker lectoraat Culturele en Sociale Dynamiek, Hogeschool van Amsterdam
Marian Zandbergen, onderzoeker lectoraat Management van Cultuurverandering, Hogeschool van Amsterdam

Meer informatie
Zie voor meer informatie ook deze Factsheet en onderstaand filmpje.