Boundary spanners

Foto: De Haagse Hogeschool

Boundary spanners – ook wel bruggenbouwers, verbinders of grenswerkers genoemd – spelen een sleutelrol bij het werken aan grootstedelijke vraagstukken zoals leefbaarheid, veiligheid, armoede, welzijn etc. Deze vraagstukken zijn complex en taai, deels omdat zij zich op de raakvlakken van verschillende (professionele) domeinen bevinden.

De professionals die aan deze complexe grootstedelijke vraagstukken werken, komen veelal uit organisaties, die domein georiënteerd georganiseerd zijn (het sociale domein, het fysieke domein, het veiligheidsdomein, het economisch domein etc.). Daardoor zijn deze organisaties in staat om in deze snel veranderende maatschappij hun kennis te bundelen en expertise up-to-date te houden.

De keerzijde van deze bundeling is dat professionals die in de verschillende domeinen werken, elk vanuit hun eigen expertise naar de grootstedelijke vraagstukken kijken, wat samen werken aan deze domein overstijgende grootstedelijke vraagstukken tot een moeizaam proces maakt. Dit leidt vaak tot onbegrip en conflicten tussen de betrokken partijen of tot compromissen waardoor de best mogelijke oplossingen niet gerealiseerd worden.

Integraal
Boundary spanners zetten hun kennis van de verschillende domeinen in om de professionals uit verschillende domeinen te laten samenwerken. Hun optreden verminderd het aantal conflicten en voorkomt slappe compromissen. Zij gaan buiten de gebaande paden en realiseren daardoor betere “oplossingen” voor dit soort complexe grootstedelijke vraagstukken.

Degene die in de huidige praktijk deze boundary spanner rol succesvol vervullen doen dat nu vooral op basis van individuele inzichten en intuïtieve aanpakken. Zij doen vaak de goede dingen, maar er is weinig zicht op wat ze precies doen en waarom dit werkt. Reden voor een grondig onderzoek.

Onderzoeksvragen
De literatuur schetst het beeld van boundary spanners als handelsreizigers. Hun goed gevulde rugzak bevat precies de juiste persoonlijke eigenschappen, kennis, vaardigheden en ervaring die zij op precies het juiste moment gebruiken. Het probleem is dat de werkelijkheid complexer is. Daaruit blijkt het wat rommeligere beeld van de bricoleur: iemand die gebruikt wat er in de situatie voorhanden is, die zichzelf al doende vaardigheden aanleert, die zich niets aantrekt van beperkingen, die in de loop van de tijd door trial and error een eigen stijl heeft ontwikkeld en die vaak ook niet precies weet wat het is dat tot succes leidt. ‘Competencies are what the person develops while doing the job’ is vanuit dat perspectief een adequate beschrijving van wat boundary spanners in de praktijk doen en hoe ze zich ontwikkelen. Vaak zien we boundary spanners in de rol van projectmanager, programmamanager of kwartiermaker.

Figuur: Het gangbare beeld van de boundary spanner in de bestaande literatuur versus het beeld in dit onderzoek

Boundary spanners doen hun werk niet alleen. Juist in interactie met anderen komen hun werkpraktijken tot stand en hebben ze soms succes of falen ze. De boundary spanner als bricoleur kan beter begrepen worden door zijn of haar (werk)praktijken in het onderzoek centraal te stellen. De onderzoeksvraag luidt daarom als volgt:

Wat zijn de kenmerken van de werkpraktijken waarin (grootstedelijke) professionals, die we kunnen typeren als boundary spanners, grenzen tussen domeinen bij grootstedelijke vraagstukken weten te overbruggen?
Oftewel: hoe werken de boundary spanners, hoe kunnen zij effectiever worden en hoe leiden we een nieuwe generatie boundary spanners op?

Handreiking
Twee jaar lang zijn stedelijk professionals in vijf praktijksituaties in Amsterdam en Den Haag gevolgd en geanalyseerd. De kennis van deze praktijken is gecombineerd met theoretische kennis vanuit bestuurskunde en veranderkunde, en maakt inzichtelijk waarom en wanneer professionals er (al dan niet) in slagen om een uitkomst te realiseren die meer is dan de som der delen, en welke mechanismen ze daarbij toepassen. Uit het onderzoek komen zeven handelingsmogelijkheden naar voren voor grootstedelijke professionals. De uitkomsten zijn gepresenteerd tijdens een slotevent en gepubliceerd in het boek Boundary spanners in actie: Handelingsmogelijkheden voor professionals bij domeinoverstijgende grootstedelijke vraagstukken.

Het onderzoek is een co-creatie van stedelijke professionals in teams van vijf praktijkcases: het programma Haven-Stad (Amsterdam); de regiodeal Den Haag Zuidwest; het project Cruciale Mijl (Amsterdam); Combiwel Buurtwerk (Amsterdam) en het team gebiedsadviseurs (Amsterdam), met onderzoekers van het Centre of Expertise Rechtvaardige Stad (Hogeschool van Amsterdam) en het Centre of Expertise Governance of Urban Transitions (De Haagse Hogeschool).

Het onderzoek is gefinancierd door middel van een RAAK-publiek subsidie van Nationaal Regieorgaan Praktijkgericht Onderzoek SIA. Het onderzoek vindt plaats van oktober 2021 tot en met augustus 2023.

Contact
Heb je vragen of wil je meer informatie? Neem dan contact op met projectleider Gertjan de Groot (Hogeschool van Amsterdam).