Sociale experimenten met digitale technologie

Door Ben Kokkeler – lector Digitalisering & Veiligheid

Mijn lectoraat staat dit jaar weer voor een mooie uitdaging. We sloten het jaar 2018 af met een goed bezochte conferentie van ons Expertisecentrum Veiligheid. Ruim 240 deelnemers stonden een dag lang stil bij praktische vraagstukken rond digitale inclusie, nieuwe vormen van verbinding mogelijk gemaakt door digitale technologie en professioneel leiderschap om veiligheid te borgen in een veranderende samenleving. In een reeks workshops die mijn collega-lectoren en ik organiseerden maakten we complexe vraagstukken praktisch.

Het jaar 2019 lijkt een keerpunt te worden: gaan we de confrontatie met digitale data en technologie aan, of kijken we ervan weg?

De confrontatie met de dagelijkse uitdagingen die digitale data en sociale media stellen, trekt alle aandacht weg van bestuurders en professionals in het lokale sociale veiligheidsdomein. Het komt er vaak niet van om na te denken over de betekenis van onderliggende ingrijpende ontwikkelingen zoals kunstmatige intelligentie en toepassing van algoritmen met digitale data.

In reflex op de overweldigende invloed van sociale media wordt techniek in het narratief daarover al snel zo klein mogelijk gemaakt: alleen dan gebruiken als het niet anders kan. We behandelen daarmee techniek als iets dat sociale interactie in de weg zou staan. Dit is een misvatting en een ontkenning van de enorme, ook positieve, impact die digitale techniek op sociale interacties heeft en nog zal krijgen. Ernstiger is dat we daardoor niet actief leren, we laten het ons overkomen en richten de aandacht op de negatieve impact van nieuwe technologie. Kansen worden zodoende niet benut. Er ontstaat geen lokaal specifieke wijze van waarderen en toepassen van nieuwe technologie, geen maatwerk, geen toepassingen die goed passen bij lokale gewoonten en vraagstukken.

Op congres Sociale Veiligheid en Digitalisering van @AvansHogeschool waar nu @BenKokkeler zich afvraagt of de overheid wel écht beseft wat de “digitaal inclusieve samenleving” vraagt (iig meer dan 50 cent per burger…) pic.twitter.com/tnF9TAvCTV

— Bertil Brandse (@TwitBB) 20 december 2018

Mijn lectoraat tekent ervoor professionals terzijde te staan om alledaagse uitdagingen van digitale technologie aan te kunnen pakken. Maar wij kijken verder dan de dag van morgen. Wij ontwikkelen vanuit de dagelijkse praktijk aanpakken die het voor bestuurders en professionals mogelijk maken vooruit te blikken, te anticiperen op wat komen gaat. Niemand weet natuurlijk precies welke digitale technologie wanneer en voor wie gaat ‘doorbreken’. Wat wij als sociaal-constructivistische wetenschappers wel weten, is dat je daarin niet machteloos staat. Juist op lokaal niveau kunnen sociale experimenten met digitale technologie worden georganiseerd. We sluiten hiermee aan op het werk van academische onderzoekers, met name op gebied van digitale sociale innovatie en constructive technology assessment, die vanuit ethisch, juridisch en sociologisch perspectief laten zien hoe we kunnen anticiperen op maatschappelijke impact van nieuwe technologie. Sociale experimenten met digitale technologie zijn een begaanbare en noodzakelijke vorm van praktische innovatie die optimaal gebruik maakt van lokaal beschikbare kennis en inspeelt op praktische vraagstukken in eigen wijk of werkplek.

Bron: LinkedIn